Werkwijze – gedrag

Veel managers zijn (nog steeds) geneigd hun organisatie te beschouwen als een machine waarvan alle causale verbanden tussen alle onderdelen en alle mensen exact in beeld kunnen worden gebracht. Zo weten ze immers precies aan welke knoppen ze moeten draaien om dat wat ze niet bevalt te verbeteren. Deze gewoonte van voortdurend planmatig verbeteren gaat uit van het idee van de maakbare organisatie en de maakbare mens.
Deze metafoor van de maakbare organisatie is achterhaald. Een organisatie is immers niet een mechanisch geheel van dingen, maar een levend systeem van mensen die op allerlei manieren van elkaar afhankelijk zijn en die allemaal hun eigen doelen en belangen nastreven. Daarmee is een organisatie in feite een chaotisch geheel van een haast oneindig aantal intermenselijke relaties.

Maar chaotisch wil niet zeggen onbeïnvloedbaar! Door goede observatie en analyse kun je de relaties en gebeurtenissen binnen de organisatie wel degelijk beschrijven en verklaren. Door te laten zien hoe mensen zich ten opzichte van elkaar gedragen en welke cultuur zij met elkaar in stand houden, kun je verklaren waarom het bijvoorbeeld maar moeizaam lukt, de gewenste resultaten te bereiken, hoe het komt dat bepaalde werkprocessen stagneren of waarom het onderling vertrouwen ontbreekt. Als dat aan het licht is gebracht, kun je ook formuleren wat het meest adequate gedrag is dat je van leidinggevenden en medewerkers verwacht. De volgende stap is, dat je als manager dat gedrag elke dag zelf in praktijk brengt en laat zien. Waarmee je waarschijnlijk een ingrijpende reorganisatie kunt vermijden!